‘t Vliegend Hert

een maritiem-historische sensatie

Dit portal vertelt het verhaal over ‘t Vliegend Hert, een VOC-schip dat in 1735 met man en muis is gezonken. Het wrak werd 246 jaar later herontdekt en bleek een enorme verzameling goud, zilver en gebruiksvoorwerpen te bevatten. Door nieuwe digitale technieken kunnen we het verhaal van ’t Vliegend Hert op een bijzondere en spannende manier te vertellen. Dit portal wordt steeds verbeterd en uitgebreid. Beleef een onvoorstelbare zeereis uit de achttiende eeuw. Ga je mee?

Korte tijdlijn ‘t Vliegend Hert

10 mei 1729 Bouw schip Start bouw op VOC-werf te Middelburg
dec 1730 - aug 1734 Eerste reis Naar Oost-Azië en terug naar Zeeland
3 feb 1735, 14.00 uur Tweede reis Schip vaart uit vanaf rede van Rammekens, vlak bij Vlissingen
3 feb 1735, later 's middags Scheepsramp Het schip raakt in de problemen, is niet meer te redden, zinkt om 23.15 uur
1981 Herontdekking Duikers ontdekken het wrak opnieuw na 246 jaar, start bergingsoperaties

Over dit project

Dit project is ontstaan uit een samenwerking tussen het Maritiem Muzeeum Zeeland, het Rijksmuseum en het Huygens Instituut. Samen willen wij dat dat maritieme erfgoedinformatie beter wordt ontsloten op het internet. De enorme collectie van ’t Vliegend Hert is hier bij uitstek geschikt voor.

Digitale ontwikkelingen bieden steeds meer mogelijkheden. Door collectiedata als linked open data aan te bieden kan erfgoedinformatie beter worden verbonden. Zo ontstaan er nieuwe verhalen en kunnen we onderzoek stimuleren. Ook andere organisaties, zoals MAARER, het Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en de Maritime Archaeology Trust zijn betrokken bij het project. Het portal wordt voortdurend doorontwikkeld en uitgebreid.

De vondsten van ‘t Vliegend hert

De collectie is een soort schatkamer van informatie over lange zeereizen en het leven aan boord in die tijd. Dankzij digitale technieken is meer onderzoek mogelijk. En daarbij komen nieuwe resultaten naar boven. Zo kunnen we vaker objecten toewijzen aan specifieke opvarenden. Wie waren zij? Waar kwamen ze vandaan? Wat deden ze aan boord? Je kunt een eerste selectie van objecten zien op dit portal. Komende tijd wordt dit verder uitgebreid, ook met verhalen en informatie over de opvarenden, zeereizen, de VOC, het kolonialisme en nog veel meer.

't Vliegend Hert, 't Vliegend Hart, of…?

Voor het gemak wordt hier de naam ’t Vliegend Hert gebruikt. Maar er zijn meer namen voor het schip, zoals ’t Vliegent Hert. En in plaats van Hert wordt ook wel Hart gebruikt. De herkomst en betekenis van al deze verschillende namen zullen we later toelichten.

Tweede reis, ramp en herontdekking

‘t Vliegend Hert was een schip van de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC). In februari 1735 vertrekt het voor de tweede handelsreis naar Azië vanaf de rede van Rammekens bij Vlissingen. Het volgeladen schip heeft een bemanning van 256 personen. Maar al snel komt het in zwaar weer terecht, samen met het zusterschip Anna Catharina. Mede door inschattingsfouten raken de schepen verder in moeilijkheden. Uiteindelijk zijn ze niet meer te redden en zinken naar de zeebodem. De gehele bemanning komt om.

Kort na de scheepsramp vinden er enkele bergingspogingen plaats. Maar al snel verdwijnt het wrak onder het zand en uit de herinnering. Pas veel later, in 1981 wordt het weer ontdekt door een groep Engelse duikers. Zij zoeken de samenwerking met enkele Nederlandse musea.

In de jaren erna volgen er meer bergingsacties, vaak in moeilijke omstandigheden. Talloze objecten komen boven water: echte schatten zoals gouden dukaten en zilveren munten, maar ook enorm veel gebruiksvoorwerpen van de bemanning. De collectie is uitzonderlijk compleet, omdat ’t Vliegend Hert nog maar net onderweg was. De maritiem-archeologische objecten werden eerst geconserveerd. En werden daarna opgenomen in de collecties van het Maritiem Muzeeum Zeeland en het Rijksmuseum.

Wat kun je verwachten?

Het portal toont nu een selectie van uiteenlopende gebruiksvoorwerpen uit het scheepswrak. Uiteindelijk zal de hele collectie van ’t Vliegend Hert van beide musea worden toegevoegd als linked open dataset. Dat zijn duizenden objecten! Ook presenteren we een gedigitaliseerde vindplaatsenkaart en 3D-presentaties van enkele objecten. Zo is het net alsof je ze zelf in je hand kunt houden! Daarnaast laten we de laatste onderzoeksresultaten zien. Het portal wordt dus steeds aangevuld. Wat je nu kunt zien is nog maar een voorproefje!

Zo willen we samen nieuwe verhalen vertellen, die ons beter zicht geven op het verleden. Omdat het bijzonder, spannend en interessant is, maar ook om inzicht te geven in onze eigen tijd. Beleef zelf zo’n onvoorstelbare zeereis in de achttiende eeuw. En maak kennis met de opvarenden van het schip. Ga je mee?

3D-scan van de vindplaats van 't Vliegend Hert

Kijk hier voor een 3D-scan van de vindplaats van het scheepswrak. Je kunt ook zien waar verschillende objecten zijn gevonden. Deze 3D-scan is gemaakt door Maritime Archaeology Trust, in samenwerking met MAARER en het Maritiem Muzeeum Zeeland.

Bekijk 3D model

Onze verzamelingen

Selectie van de collectie

MMZ15501

Kurkenuithaler, of -peuter

Een instrument om een kurk uit o.a. een wijnfles te halen of te peuteren. Het is gemaakt van een koperleging en een voorloper van onze kurkentrekker met de puntige spiraal. Deze kurkenuithaler lijkt veel op een soort priem met een scherpe punt en een rond uiteinde. Hij werd waarschijnlijk door de bottelier gebruikt, die verantwoordelijk was voor de inkoop en het beheer van levensmiddelen. Dit object was een onderdeel van het tafelgerei en werd gebruikt in de kajuit. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Dit object is in 2000 opgedoken; met vondstnummer 2000 A0497. In 2001 is een tweede kurkenuithaler opgedoken; met vondstnummer 2001 A0636.

MMZ16148

Lint, met bloemmotief borduurwerk en kantachtige randen, roze en beige, opgerold

Lint voor gebruik bij kleding, met bloemmotief, borduurwerk en type kantachtige randen. Het is gemaakt van roze en beige textiel. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Te zien in de vaste presentatie Ga mee naar zee, ruimte Bepakken en bemannen. Dit object is in 2001 opgedoken; met vondstnummer 2001 A0925.

MMZ3002

Snuifdoos, met scharnierende deksel, kan ook gebruikt worden voor losse tabak

Snuifdoos om snuifpoeder in te bewaren. Het is gemaakt van geelkoper, een legering van koper en zink. Het is een achtkantige rechthoek met een scharnierende deksel en eenvoudig achtkantig reliëfwerk op de deksel, dat ook op de binnenkant zichtbaar is. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Deze twee objecten zijn los van elkaar opgedoken en in 1993 weer aan elkaar bevestigd. De deksel is in 1990 opgedoken; met vondstnummer 90A1911 en snuifdoos in 1991; met vondstnummer 91A0048.

Jufferblok in 3D

Heft in 3D

Met dank aan:

– Maritiem Muzeeum Zeeland
– Rijksmuseum
– Huygens Instituut
– Netwerk Maritieme Bronnen/Maritiem Portal
– Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed
– Zeeuws Archief
– Maritime Archaeology Trust
– CollectieZeeland
– MAARER :Verschillende media, site plans, illustraties en foto’s kunnen worden getoond dankzij de vriendelijke toestemming van MAARER, Rex Cowan en het ‘t Vliegend Hert project team uit het Verenigd Koninkrijk

Dit portal is mede mogelijk gemaakt dankzij financiering van: ………………..