De schat van
‘t Vliegend hert

Eeuwenlang verborgen onder de golven

Een verborgen wereld, eeuwenlang verborgen onder de golven. In 1735 verging het VOC-schip ‘t Vliegend Hert op weg naar Oost-Indië. Met man en muis verdween het schip naar de zeebodem. Het was eigenlijk een soort overvol dorp, met een grote hoeveelheid goud, zilver en gebruiksvoorwerpen. Pas in 1981 werd het wrak herontdekt. De later geconserveerde objecten werden opgenomen in de collecties van het Maritiem Muzeeum Zeeland en het Rijksmuseum. In dit nieuwe portal laten we de collecties zien en vertellen we de verhalen die erbij horen. Het portal wordt steeds verder ontwikkeld met nieuwe digitale ontwikkelingen, zoals linked open data. Ga je mee?

Meer over 't Vliegend Hert en dit project

Ontdek het verhaal van ‘t Vliegend Hert, een schip dat eeuwen geleden zonk en nu opnieuw tot leven komt. Via interactieve beelden, historische vondsten en innovatieve technologieën. Lees ook meer over dit portal, dat steeds verder ontwikkeld zal worden.

Bekijk de pagina

Eerste selectie uit de collectie

Beukenhouten nap of bak

Ronde nap of bak van beukenhout. Dit is een gedraaide eet- of drinkbak met een ronde rand en een smalle platte onderkant, waarin de draairingen goed te zien zijn. Beukenhout is goed bewerkbaar door de fijne nerf. Het is ook tamelijk hard, maar minder duurzaam en slecht bestand tegen weersinvloeden. Het is een kleur- en smaakloos type hout en is daardoor bruikbaar voor gebruik met etenswaar. De nap met zijn ronde vorm past precies in je hand en dat is handig op een zeilschip. De bemanningsleden aten er hun warme eten uit, zoals bonen, rijst met boter of gort (gepelde en gekookte gerst). Waarschijnlijk werd deze eenvoudige nap alleen gebruikt door bemanningsleden met een lagere rang. De hogere officieren hadden hun eigen servies. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Te zien in de vaste presentatie Ga mee naar zee, ruimte Bepakken en bemannen. Dit object is in 1991 opgedoken; met vondstnummer 91A0208.

Blokschaaf, met initialen I(J) D B

Houten blokschaaf, met losse wig om de beitel mee vast te zetten. De versierde bovenkant is vaag, het lijkt een datum met de cijfers 719 , maar het is moeilijk leesbaar. Uit vondstfoto’s en andere informatie blijkt dat de initialen I(J) D B zijn ingegraveerd aan de ene korte zijkant. Deze initialen zijn in alle waarschijnlijkheid van Jan de Bie/du Bois (VOC ID: 1585269), uit Middelburg. Hij was huistimmerman van beroep. De blokschaaf zou onderdeel zijn van het handgereedschap dat hij aan boord meenam. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Dit object is in 2001 opgedoken; met vondstnummer 2001 A0862.

Bot van een dier

Voor de lange zeereis werden allerlei victualiën (levensmiddelen) meegenomen. De victualiemeester had het beheer hierover. Denk bijvoorbeeld aan zo'n 16.200 pond vlees, zoals rund-, schapen-, kalfsvlees en ham. Dit vlees was gepekeld of geconserveerd in zout. Er ging dikwijls ook levende have mee aan boord. De dieren werden later geslacht. De victualiën werden vooral in vaten onderin het ruim in de achtersteven van het schip opgeslagen. De kok en zijn koksmaat moest de gehele bemanning van voeding voorzien. Dat deden ze door onder meer het vlees en spek te koken en er geregeld nieuw water erover te gieten om de grote hoeveelheid zout weg te spoelen. De gewone bemanning kreeg tweemaal per week pekelvlees of eenmaal per week spek bij de warme maaltijden. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Dit object is in 1989 opgedoken; met vondstnummer 1297/89.

Brandewijnkom, ook bekend als oorkom; met eigendomsmerk van de VOC Middelburg

Brandewijnkom, ook wel bekend als oorkom. De diepe cilindrische kom is gemaakt van tin en heeft een sierring aan de binnenzijde van de kom en aan de zijkanten twee plat 'uitgezaagde' of bewerkte decoratieve handvatten (of 'oren'). Het keurmerk is vaag te zien aan de onderkant van het handvat, het eigendomsmerk van de VOC Middelburg is zichtbaar aan de bovenkant van hetzelfde handvat. De vorm van deze kom is ontleend aan de vroegere papkom. Dit object lijkt veel op een Groningse brandewijnkom. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Dit object is in 1990 opgedoken; met vondstnummer 90A1899.

Deksel van zeemanskist, met initialen A D I (J)

Deksel van een zeemanskist met de initialen A D I (J) , eigendom van Adriaan de Jongh (VOC ID: 1624831), de eerste onderstuurman en afkomstig uit Vlissingen. Deze deksel is rechthoekig en de initialen zijn in het hout gekrast, ook zijn sporen van de verdwenen ijzeren bevestigingen in oxidevorm zichtbaar. De stuurman was medeverantwoordelijk voor de navigatie aan boord van het schip. Vondst uit VOC- scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Dit object is in 1984 opgedoken; met vondstnummer 173.VIII.

Dobbelsteen, onvoltooid

Onvoltooide dobbelsteen, alleen het nummer zes is in kleine putjes zichtbaar. Het is waarschijnlijk van been gemaakt. De vorm is (niet helemaal) vierkantig. Dit object was een onderdeel van een concretie (gesteenten/mineralen, ontstaan door neerslag van stoffen in het zeewater). Hierin zijn de volgende objecten gevonden: stuivers, knopen met afbeelding, zeer kleine U-vormige klemmen(-tjes) en twee spelden van koper. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Te zien in de vaste presentatie Ga mee naar zee, ruimte Bepakken en bemannen. Dobbelen was streng verboden aan boord, maar het kwam wel voor. In deze kleine dobbelsteen is dus alleen de zes gekerfd. Waarom is de maker niet verder gegaan? Of is de dobbelsteen onderdeel van een sieraad? Dit object is in 1991 opgedoken; met vondstnummer 91A0139.2.

Grote gesp voor een schouderbandelier

Grote gesp, gemaakt van een koperlegering. De gesp werd gebruikt voor een schouderbandelier, een brede draagriem of band over de schouder en borst. Bijvoorbeeld om een sabel of degen in te dragen. Het binnendeel is open en is verdeeld in twee delen, met in het midden de gespsluiter. Ter decoratie is een vrouwenkop op de bovenrand gemaakt. Aan de zij- en onderkant zijn onder andere bladeren, krulmotieven en de Sint Jacobsschelp te zien. De Sint Jacobsschelp staat in de christelijke symboliek voor wedergeboorte. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Te zien in de vaste presentatie Ga mee naar zee, ruimte Bepakken en bemannen. Dit object is in 1984 opgedoken; met vondstnummer 79. VII.

Heft, van een stuk gereedschap of instrument

Heft, van donker hout, van een of ander gereedschap of instrument. Het heeft een band gemaakt van een koperlegering waarvan een deel lijkt uitgesneden. Het is waarschijnlijk gebruikt voor het vastzetten van het ontbrekend gereedschapsonderdeel. Dit heft bestaat uit vier rondgedraaide secties, met een gat aan de bovenkant. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Dit object is in 1990 opgedoken; met vondstnummer 90A1907.

Inktpot als houder van vloeibare inkt met een smal kokertje

Dit object bestaat uit een loden inktpothouder en een smal cilindervormig kokertje van lood, dat diende als houder voor de schrijfpen of -veer. De inktpot heeft een brede, ronde basis met daar bovenop een zeskantige, conische holle houder met een ronde opening voor een kleinere inktpot voor de vloeibare inkt. Om het omvallen tegen te gaan heeft een inktpot meestal een brede basis en een smalle hals. Vondst uit VOC-scheepswrak 't Vliegend Hert, gezonken in 1735. Collectie RCE. Dit object is in 1984 opgedoken; met vondstnummer 0128 VIII 0002.

Ontdek de boeiende maritieme geschiedenis en toekomst van Zeeland

Kom naar het Maritiem Muzeeum Zeeland en ontdek de boeiende maritieme verleden en heden van Zeeland. Geniet van de interactieve exposities, indrukwekkende verhalen en avonturen voor alle leeftijden. En je kunt onze verhalen ook steeds meer online beleven.